Zorgpaden

Plaveiselcelcarcinoom

Er zijn de laatste jaren veel ontwikkelingen op het gebied van het plaveiselcelcarcinoom van de huid die invloed hebben op de zorg en de behandeling van patiënten. Vanwege deze nieuwe behandelkeuzen en de toename van (complexe) huidkanker is dit zorgpad opgesteld. Tevens is het doel om de verdeling en regionalisering van zorg te organiseren.

Stadiering van het plaveiselcelcarcinoom
In 2017 werd de 8e editie van de TNM-classificatie gepubliceerd en kort daarna werd deze gevolgd door de 8e editie van de AJCC stadiering. In de nieuwe classificatie worden alleen cutane  plaveiselcelcarcinomen in het hoofdhalsgebied gestadieërd. Hieronder vallen ook de plaveiselcelcarcinomen in het lippenrood (vermillion lip) en de ‘vermillion border’. Dit laatste is een verschil met de zevende editie, toen vielen tumoren in het lippenrood onder de orale tumoren. Maar omdat het lippenrood onderhevig is aan externe factoren zoals UV-licht is besloten  de tumoren in het lippenrood in de achtste AJCC weer onder de cutane plaveiselcelcarcinomen te scharen. Tumoren buiten het hoofdhals gebied worden eveneens volgens de AJCC 8 geclassificeerd.

Risicofactoren

• Invasiediepte: een van de belangrijkste wijzigingen in de nieuwe classificatie is de histopathologisch bepaalde invasiediepte die als risicofactor voor metastasering wordt gezien. In de achtste editie van de TNM-classificatie wordt een dieptegroei van > 6 mm aangehouden als risicofactor voor metastasering, in tegenstelling tot de 2 mm die eerder werd aangehouden en de 4 mm die in de vorige versie (2010) van deze richtlijn werd geadviseerd. De invasiediepte wordt in principe gemeten vanaf de aangrenzende intacte huid tot aan de tumorbodem. Dit is echter vaak niet mogelijk op een biopt.
• Perineurale invasie: deze risicofactor wordt weer meegenomen in de achtste editie, echter wordt alleen de perineurale invasie meegenomen in de zenuwen dikker dan 0,1 mm of diepgelegen zenuwen (= voorbij de dermis) en intraneurale groei.
• Andere bekende risicofactoren zoals differentiatiegraad, angio-invasie en locatie op oor of lip worden in de nieuwe TNM-classificatie niet meer meegenomen in de stadiëring, terwijl dit in de oude classificatie nog wel het geval was.
• Lymfeklierstatus: ook het N-stadium is aangepast. Extranodale uitbreiding wordt als nieuwe factor meegenomen in het N-stadium van de achtste TNM-classificatie.

• Patiënten met een voor maligniteit verdachte huidlaesie worden, door met name de huisarts, verwezen naar de polikliniek dermatologie.
• Het risicoprofiel van de patiënt wordt in kaart gebracht als onderdeel van de anamnese bij het eerste polibezoek.
• Diagnostiek gebeurt inclusief totale lichaamsinspectie. Van tenminste alle verdachte laesies wordt een foto gemaakt en opgeslagen in het EPD. Een diagnostisch huidbiopt wordt -indien nodig- afgenomen en palpatie van de locoregionale lymfeklieren wordt verricht.
• De uitslag van het histopathologisch onderzoek wordt na circa twee weken met de patiënt besproken.
• Patiënten met een hoog risico op huidmaligniteiten hebben verdere controles bij de dermatoloog.
• Alle patiënten ontvangen schriftelijke patiënten informatie over plaveiselcelcarcinoom van de huid.
• Indien het een tertiaire verwijzing betreft kunnen patiënten verwezen worden voor:
  • Directe chirurgische behandeling (meestal micrografische chirurgie). In dit geval wordt de verwijzing beoordeeld door een dermato-oncoloog en indien mogelijk direct gepland voor micrografische chirurgie.
  • Overname diagnostiek en behandeling door de dermatologie. In dit geval zal de patiënt op een dermato-oncologie spreekuur beoordeeld worden, indien wenselijk gezamenlijk met de plastisch chirurg of hoofdhals chirurg.
  • Overname diagnostiek en behandeling door de hoofdhals oncologie of oncologische chirurgie.
  • Beoordeling voor systemische therapie bij interne oncologie

• 6 mm dikte
• Perineurale invasie (in zenuwen dikker > 0,1 mm of dieper gelegen zenuwen (> dermis) of intraneurale groei)
• Angio-invasie
• Locatie op oor, lip, slaap of wang
• Matig of slecht gedifferentieerd plaveiselcelcarcinoom of een ongedifferentieerd carcinoom

• CT of MRI locoregionaal: op indicatie ter beoordeling van botaantasting, lokale invasie of perineurale uitbreiding.
• Echo van de locoregionale klierstations met punctie op indicatie: altijd bij stadium III en IV, ter overweging bij stadium I en II indien de tumor reikt tot in de bodem van biopt/excisie, bij recidief, bij lokalisatie op het lippenrood, bij immuungecompromitteerde patiënten of bij een hoogrisico tumor.
  • Bij een echo van de halsklieren hoort ook een beoordeling van de glandula parotis plaats te vinden. Bij tumoren dorsaal op de scalp dient specifiek een echo van de occipitale lymfeklieren aangevraagd te worden.
• CT hals/thorax/abdomen: op indicatie ter uitsluiting afstandsmetastasen.
• FDG PET-CT: op indicatie ter uitsluiting afstandsmetastasen.

• 1 keer per 6 maanden gedurende de eerste twee jaar
• 1 keer per jaar gedurende het derde, vierde en vijfde jaar

• 1 keer per 3 maanden gedurende het eerste jaar
• 1 keer per 4 maanden gedurende het tweede jaar
• 1 keer per 6 maanden gedurende het derde jaar
• 1 keer per jaar gedurende het vierde en vijfde jaar

Meer informatie

• Zorgpad Plaveiselcelcarcinoom van de huid